‘Oroppa’, de debuutroman van de Nederlandse Safae el Khannoussi, en ‘Wat ons nog rest’, een youngadultboek van de Vlaamse Aline Sax halen de Boon binnen, de belangrijkste Vlaamse prijzen voor Nederlandstalige literatuur. Het lezerspubliek koos voor de biografie van Hugo Claus van Mark Schaevers en voor ‘Het grote kippenboek’ van Jan Hamstra en Evelien De Vlieger.
Dit zijn de winnaars van de Boon 2025:
- ‘Oroppa’ van Safae el Khannoussi (uitgeverij Pluim): de Boon voor fictie en non-fictie
- ‘Wat ons nog rest’ van Aline Sax (Salto-Standaard): de Boon voor kinder- en jeugdliteratuur
- ‘De levens van Claus’ van Mark Schaevers (De Bezige Bij): de Boon publieksprijs voor fictie en non-fictie
- ‘Het grote kippenboek’ van Jan Hamstra en Evelien De Vlieger (Lannoo): de Boon publieksprijs voor kinder- en jeugdliteratuur
Beste roman: 'Oroppa' van Safae el Khannoussi
In Leuven zijn de Boon-boekenprijzen toegekend. Het was de 4eeditie van de grootste literaire prijzen uit Vlaanderen. De winnaar in de categorie fictie en non-fictie is ‘Oroppa’, de veelgeprezen eerste roman van de Nederlandse Safae el Khannoussi. Een wijd uitwaaierend geheel van verhalen over de kant van ‘Oroppa’ (het Maghrebijnse woord voor Europa) die meestal verborgen blijft, met als personages een verdwenen Joodse Marokkaanse kunstenares en allerlei andere ontheemde mensen.
Een volstrekt unieke roman over de diepe sporen die trauma trekt, maar ook over veerkracht en vreugde
De Boon-jury was vol lof over ‘Oroppa’:“Met haar debuut bestormt Safae el Khannoussi de Nederlandstalige letteren. 'Oroppa' opent verborgen werelden: rokerige cafés, bedompte flats en gevangenissen, bevolkt door wonderbaarlijke personages. Als lezer moet je je meteen overgeven aan de roes van haar rijke taal. Een volstrekt unieke roman over de diepe sporen die trauma trekt, maar ook over veerkracht en vreugde. De Nederlandse taal heeft er een krachtige, ambitieuze stem bij!”
Juryvoorzitter Els Dottermans zei: "Soms zeggen mensen over een boek: ik weet bij God niet wat ik gelezen heb en wat me is overkomen. Dat is doorgaans een goed teken en dat is exact wat ons is overkomen." Safae el Khannoussi reageert verrast en "overweldigd" op haar Boon literatuurprijs.
Bekijk: Safae el Khannoussi: "Soms sla ik het boek open en vraag ik me af of ik dit geschreven heb"
Videospeler inladen...
Beste jeugdboek: 'Wat ons nog rest' van Aline Sax
In de categorie kinder- en jeugdliteratuur gaat de Boon 2025 naar de Vlaamse schrijfster en historica Aline Sax. Zij schreef met ‘Wat ons nog rest’ een youngadultboek in vrije verzen, over het verslagen Duitsland op het eind van de Tweede Wereldoorlog, gezien door de ogen van een jong meisje.
“Bekeken vanuit het perspectief van de verliezers: dat hebben we in de jeugdliteratuur nog niet vaak gezien,” schrijft de jury van de Boon. “Een roman waarin wreedheid niet uit de weg wordt gegaan, maar waarin veerkracht en een authentieke stem de boventoon voeren.”
Oorlog en geweld tegen vrouwen is er vandaag de dag nog altijd. "Ik wou dat ik kon zeggen dat mijn boek een dystopie is, maar het is helaas wel actueel. Laat het een oproep zijn om niet aan de zijlijn te staan en te blijven ijveren voor een wereld waarin er geen plaats meer is voor oorlog", reageerde Aline Sax.
Bekijk: Aline Sax: "Het is griezelig te zien hoe actueel mijn boek is"
Videospeler inladen...
Publieksprijzen voor biografie van Hugo Claus en prentenboek over kippen
Ook de lezers hadden hun zegje. Voor de publieksprijs van de Boon kwam een recordaantal van 13.540 stemmen binnen. In de categorie fictie en non-fictie gaat de publieksprijs naar de vuistdikke biografie van Hugo Claus, 'De levens van Claus' door Mark Schaevers. "Ik heb 10 jaar aan dit boek gewerkt, waarvan ik 5 jaar heb nagedacht hoe ik dit allemaal zou vertellen," zei Schaevers.
In de categorie kinder- en jeugdliteratuur wint het prenten- en weetboek 'Het grote kippenboek' met illustraties van Jan Hamstra en tekst van Evelien De Vlieger. "Het wordt tijd dat we de kip weer als dier zien, en niet alleen als bron van vlees," reageerde Evelien De Vlieger.
Safae el Khanoussi en Aline Sax krijgen elk 50.000 euro voor de Boon, de publiekswinnaars 5.000 euro.
Dit zijn de winnaars van de Boon-boekenprijzen 2025. Foto: Michiel Devijver
Maak kennis met Safae el Khannoussi
‘Oroppa’ is de eerste roman van Safae el Khannoussi. Het boek is ook genomineerd voor de Libris Literatuurprijs en de Confituur Boekhandelsprijs. De Nederlandse krant De Volkskrant bestempelde El Khannoussi tot 'literatuurtalent van 2025'.
El Khannoussi werd in 1994 geboren in Tanger, in Marokko, en verhuisde op haar 4enaar Nederland. Ze is politiek filosofe en werkt aan een proefschrift over het gevangenissysteem in Marokko. Een thema dat ook in ‘Oroppa’ opduikt.
Een fragment uit 'Oroppa' van Safae el Khannoussi
Het is waar dat in de ontelbare hoogwaardige archieven die dit land telt het eenentwintigste nergens nadrukkelijk wordt vermeld. De geografische contouren van dat rijk doemen slechts hier en daar op in de raadselachtige getuigenissen van een stel berooide bejaarden, dieven, uitvreters, vagebonden, papierlozen, krakers, smokkelaars, dichters en muzikanten – onder hen zij die het zoute water van de Middellandse Zee nog uit hun broekspijpen wringen en zij die hen opwachten, zij die in de dichtbegroeide duisternis van de nacht hun handen opwarmen aan hun brandende persoonsbewijzen en zij die op samenzweerderige toon hun kinderen de kunst van het hoogverraad leren. De randen van dit toevluchtsoord zijn de sacrale poorten naar de wereld: van Pozzallo tot Calais. De weg ernaartoe is als een vlucht in de duisternis, als het verliezen van zwaartekracht. De mensen die er verblijven hebben één waarheid: een mens heeft niets dan zijn eigen verlies.
Maak kennis met Aline Sax
De Antwerpse Aline Sax (°1984) is historica en heeft al bijna 20 boeken geschreven, zowel voor kinderen, jongvolwassenen als volwassenen. Vaak spelen die in het verleden. Sax schreef ook het historische werk 'Voor Vlaanderen, volk en Führer. De motivatie en het wereldbeeld van Vlaamse collaborateurs tijdens de Tweede Wereldoorlog' (2012). Het werk van Sax is vertaald in 8 talen en ze kreeg al eerder verschillende nationale en internationale prijzen.
‘Wat ons nog rest’ is een ode aan de kracht en de moed van meisjes en vrouwen in de verwarrende laatste dagen van de Tweede Wereldoorlog. Het hoofdpersonage is een Duits meisje, dat op de vlucht slaat voor de oprukkende Russische bevrijders. De vorm van de roman is bijzonder: het is een 'verse novel', met vrije verzen in plaats van doorlopende tekst.
Een fragment uit 'Wat ons nog rest' van Aline Sax:
Ik trek de kastdeur open
aan Gerhards kant
en kies uit wat me past.
De jurken, de panty’s, de blouses
laat ik links liggen.
In de badkamer
neem ik een schaar
en knip,
zonder in de spiegel te kijken,
mijn haren kort.
Geen enkele soldaat
moet het nog in zijn hoofd halen.
Het hemd zit me ruim.
De broek snoer ik extra aan.
Ik trek mijn wandelschoenen aan
en haal vaders rugzak van de kast.
De deken kan goed van pas komen.
Gerhards jas en een paar extra sokken.
Een lege beker.
De laatste lucifers.
De rest laat ik achter.
Dat leven
heb ik niet meer.
De Boon 2026
De Boon blikt ook al vooruit naar de 5eeditie volgend jaar. Dan is Kurt Van Eeghem juryvoorzitter fictie en non-fictie en Dalilla Hermans leidt de jury voor kinder- en jeugdliteratuur. In 2026 is Mechelen gaststad voor de Boon en in 2027 wordt dat Brugge.
